SONUCU BİLİNİYORSA NİÇİN İMTİHAN EDİLİYORUZ? (3)

İtirazlara cevaplar:  Elbette kıyaslamak akletmenin en önemli unsurlarındandır. Burada elma ile armutun kıyaslanması eleştiriliyor. Elmada sözgelimi A vitamini var, armutta B vitamini. Allah’ın eylem motifi A ile insanın eylem motifi B’yi kıyaslamak yanlıştır.

Allah işini keyfi yapmaz, bu da ihtiyaç gibi eksik bir sıfattır. Bir hikmete binaen yapar. Bunu elbette sorgulayabilirsiniz. Ancak bize o konuda bilgi verilmediyse veya akli çıkarım yoluyla o hikmet bilgisine ulaşamıyorsak önümüzde iki yol kalıyor:

1. Rabbim bana bu konuda bilgi vermediğin için seni kabul etmiyorum tarzında reflekslerle inkar yolunu seçmek ya da

2. Hikmetine güvenmek.

İmtihan için yarattığı bilgisini paylaştı, ancak neden imtihan ettiğini bildirmedi, belki bu da
(hikmetine güvenip güvenmiyeceğimiz konusunda bir imtihandır) diyerek güvenmek. Hangisi daha rasyonel?

Sorudan kaçma diye birşey sözkonusu değil, Tanrı’nın her işini sorgulayalım, bir bilgiye ulaşabiliyorsak ne a’la, ulaşamıyorsak hikmetine güvenmek en doğrusudur. Sorumlu tutulduğumuz şey kulluk ve imtihan. Bunda anlaşılmayacak bir durum yok. Anlamadığınız
şeyden sorumlu tutulmuyorsunuz, sadece sebebini bilmediğiniz bir şeyden sorumlu tutuluyorsunuz.

İkisi farklı şeyler. Ben illa sebebini bilmek istiyorum diyebilirsiniz. Ama Allah bildirmemiş, ne yapacağız? Kaldı ki, her hususta da bizi ikna etmek zorunda değil. Bize yetecek kadar bilgiyi paylaşmış, daha fazlasını paylaşmadı diye Yaradanla didişelim mi? İblis’in yaptığı gibi. Sen kimsin O kim? Hangi seçenek daha rasyonel? Akıl böyle bir durumda Allah’a teslim olmayı mı yoksa isyan etmeyi mi emreder?

Ayrıca akli kapasitemiz ve bilgilerimiz sınırlıdır. Bu durum hakikat ve anlam arayışını sabırla sürdürmek gerektiğini iktiza eder. Örnek olarak insanın beyninde 100 Milyar beyin hücresi vardır. Eğer 200 Milyar beyin hücremiz olsaydı çok daha fazla soruya cevap bulabilirdik. 300 Milyar olsaydı anlam veremediklerimizin arkasındaki anlamı görmeye başlardık…

Nihai tahlilde ahirette Allah’a sorarız neden imtihan ettiğini, önemli olan imtihanı kazandıktan sonra bu soruyu sorabilmektir!