İhlas 1 – Saffat 125 [Yaratan mı yaratanlar mı?]

İhlas 1: De ki; O Allah bir tektir.

Saffat 125: Yaratanların en iyisini bırakıp da Ba’l’e mi taparsınız?

Eleştiri:

Yaratanların en iyisi Allah’sa diğer yaratanlar kim?

Cevap 1:

Rağıb el İsfehani’nin Müfredatı’nda halk kavramı şu şekilde açıklanıyor:

„Halk kavramı insanların literatüründe sadece iki manada kullanılır. Birisi takdir anlamındadır. Şairin şu sözü gibi: Sen yarattığın şeyi eşsiz yaratırsın / Bazı kimseler de yaratır ama eşsiz değil. İkincisi ise yalan için kullanılır. Yüce Allah’ın ‘Siz asılsız bir iftira yaratıyorsunuz(tahlikune) (Ankebut 17).  İbda(yoktan yaratma) anlamındaki yaratma ise sadece Allah’a mahsustur, başkası için kullanılamaz.”

Dolayısıyla bu kelime sözlük anlamıyla da kullanılıyor terim anlamıyla da. İnsanlar da birşeyler üretiyorlar, yaratıyorlar, ama Allah en güzel icad edicidir, zira o yoktan yaratıyor, icad ediyor, benzersiz, örneksiz bir şekilde yaratıyor. Mevcudatın tek yaratıcısı Allah’tır. Mevcut olanları kullanarak başka şeyler icad etmek de sözlük anlamıyla yaratma tabiriyle kullanılabilmektedir. 

Tıpkı Rab kavramında olduğu gibi, Arapça’da ‘mürebbi’ kelimesi eğitici, öğretmen, terbiye edici için de kullanılıyor. Ancak Rab sadece Allah’tır. Halaka fiili sözlük anlamıyla üretme, icad etme anlamında kullanılsa da şer’i örfteki kullanımda, teknik terim olarak sadece Allah için kullanılır. Allah’tan başka yaratıcı yoktur.

Cevap 2:

Buradaki anlayış hatası Arapça’nın uslup özelliklerini bilmemekten kaynaklanmaktadır. Secdede bile ‘Subhane Rabbiyel A’la’ derken ‚en yüce‘ anlamında süperlatif formda gelen ifade, Allah’ın başka yüce varlıklara kıyasla en yüce olduğunu ifade etmediği gibi ‘Allahu ekber’ ifadesindeki ekber kelimesi de diğer varlıklara kıyasla en büyük Allah manasına gelmez. Bunların hepsinde söylenmek istenen şey tek büyük ve tek yüce varlığın Allah olduğudur. Tıpkı bu örneklerde olduğu gibi ‚Yaratanların en güzeli‘ ifadesini de böyle anladığımız taktirde herhangi bir sorun kalmaz. Söylenmek istenen ‚en güzel yaratıcı‘ olduğu hususudur. Bunlar Arapça dilinin uslup özelliklerindendir.